Mâm cặp là bộ phận giữ mũi khoan trên máy khoan. Kích thước mâm cặp quyết định loại mũi khoan mà máy có thể sử dụng, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc.
Mỗi máy khoan sẽ có một loại mâm cặp nhất định, phù hợp với từng nhu cầu sử dụng:
| Kích thước mâm cặp | Đường kính mũi khoan tối đa | Ứng dụng phổ biến |
|---|---|---|
| 6.5mm (1/4") | Mũi khoan tối đa 6.5mm | Máy khoan mini, khoan gỗ, nhựa, bắt vít |
| 10mm (3/8") | Mũi khoan tối đa 10mm | Khoan kim loại, gỗ, nhựa, công việc gia đình |
| 13mm (1/2") | Mũi khoan tối đa 13mm | Khoan bê tông nhẹ, khoan kim loại dày, công trình xây dựng nhỏ |
| 16mm - 20mm | Mũi khoan 16mm - 20mm | Máy khoan công nghiệp, khoan lỗ lớn, bê tông nặng |
+ Mâm cặp 6.5mm: Dùng cho máy khoan nhỏ gọn, chủ yếu để khoan lỗ nhỏ hoặc bắt vít.
+ Mâm cặp 10mm: Phổ biến trên máy khoan gia đình, khoan đa năng cho gỗ và kim loại mỏng.
+ Mâm cặp 13mm: Phổ biến trên máy khoan công suất lớn hơn, phù hợp với khoan kim loại dày, bê tông nhẹ.
+ Mâm cặp 16mm - 20mm: Dùng trong ngành công nghiệp, khoan bê tông dày, yêu cầu công suất lớn.
Mâm cặp không chỉ có nhiều kích thước mà còn có nhiều cơ chế giữ mũi khoan khác nhau:
- Cần sử dụng chìa khóa vặn để siết chặt mũi khoan.
- Ưu điểm: Cố định mũi khoan chắc chắn, không bị trượt khi khoan vật liệu cứng như kim loại.
- Nhược điểm: Tốn thời gian thay mũi khoan, dễ mất chìa khóa.
- Thường thấy trên máy khoan công suất lớn.
- Không cần chìa khóa, có thể siết chặt mũi khoan bằng tay.
- Ưu điểm: Nhanh gọn, dễ sử dụng, thay mũi khoan trong vài giây.
- Nhược điểm: Không chắc chắn bằng mâm cặp khóa tay khi khoan vật liệu cứng.
- Phổ biến trên máy khoan dùng pin hoặc máy khoan gia đình.
- Sử dụng hệ thống khe rãnh trên mũi khoan để lắp vào mâm cặp mà không cần siết chặt.
- Ưu điểm: Chịu lực va đập mạnh, dễ tháo lắp.
- Nhược điểm: Chỉ dùng được với mũi khoan SDS, không thể dùng mũi khoan thường.
- Có hai loại phổ biến:
+ SDS-Plus: Dành cho máy khoan búa cỡ trung bình, mũi khoan 4 rãnh.
+ SDS-Max: Dành cho máy khoan bê tông công suất lớn, mũi khoan 5 rãnh.
- Dựa vào nhu cầu sử dụng
+ Khoan gỗ, nhựa, bắt vít → Mâm cặp 6.5mm - 10mm (Keyless hoặc Keyed).
+ Khoan kim loại, bê tông nhẹ → Mâm cặp 10mm - 13mm (Keyed hoặc Keyless).
+ Khoan bê tông dày, công trình xây dựng → Mâm cặp 16mm - 20mm (SDS).
- Dựa vào loại máy khoan
+ Máy khoan pin: Thường dùng mâm cặp Keyless, kích thước 10mm - 13mm.
+ Máy khoan điện cầm tay: Thường có cả Keyless và Keyed, kích thước 10mm - 13mm.
+ Máy khoan búa, khoan bê tông: Dùng mâm cặp SDS-Plus hoặc SDS-Max, kích thước 13mm - 20mm.
Nếu bạn muốn thay thế hoặc nâng cấp mâm cặp của máy khoan, làm theo các bước sau:
B1: Kiểm tra kích thước trục máy khoan:
+ Trục thường có ren hoặc dạng lắp côn.
+ Kiểm tra xem máy khoan của bạn hỗ trợ mâm cặp loại nào (Keyed, Keyless hay SDS).
B2: Tháo mâm cặp cũ:
+ Dùng lục giác hoặc chìa khóa tháo vít bên trong mâm cặp.
+ Dùng dụng cụ chuyên dụng để tháo rời mâm cặp khỏi trục khoan.
B3: Lắp mâm cặp mới:
+ Lắp mâm cặp đúng loại và kích thước.
+ Siết chặt lại vít bên trong (nếu có) để đảm bảo an toàn.
- Không ép lực quá mạnh khi lắp mũi khoan vào mâm cặp, tránh làm hỏng răng kẹp.
- Luôn kiểm tra độ chặt của mũi khoan trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn.
- Nếu khoan vật liệu cứng, nên sử dụng mâm cặp khóa tay (Keyed Chuck) để giữ mũi khoan chắc chắn.
- Đối với máy khoan bê tông, chỉ sử dụng mũi khoan SDS tương ứng với mâm cặp.
